Zdarza się, iż sprzedawca wystawi w swoim sklepie internetowym lub na Allegro towar i na skutek błędu poda przy produkcie znacznie zaniżoną cenę.  W tym miejscu można chociażby przypomnieć błąd, który wystąpił na stronach Empiku w 2011 roku (wszystkie towary za 49,99 zł), czy też ostatnią aferę dotyczącą „promocji” smartfonów w euro.com.pl (smartfony za 0,00 zł). Czasami źródłem błędu jest sam sprzedawca lub jego pracownik, a czasami np. hurtownia z którą ma zintegrowany swój sklep. Jak uchronić się przed tego typu sytuacjami? O tym piszemy poniżej.

Oferta dla spryciarzy i „anulowanie” zamówienia

Co sprytniejsi i bardziej uważni użytkownicy Internetu łatwo wychwytują tego typu błędy sprzedawców i składają zamówienia licząc na zakup po bardzo okazyjnej cenie. Natomiast sprzedawcy orientując się, jaką gafę popełnili robią wszystko, żeby do realizacji złożonego przez klienta zamówienia nie doszło. Bywa tak, iż sklep internetowy po prostu „anuluje” złożone przez klientów zamówienia. Powstaje jednak pytanie, czy sprzedawca może sobie ot tak po prostu takie „intratne” dla klienta zmówienie anulować? Odpowiedź jest w tym przypadku jak najbardziej oczywista i brzmi: „to zależy…”. Mianowicie zależy od tego, czy w danym przypadku faktyczne doszło do zawarcia umowy. 

Oferta czy tylko zaproszenie do zawarcia umowy sprzedaży – czyli pomyłka cenowa w sklepie internetowym

Zasadą jest, iż umowy sprzedaży w sklepach internetowych zawierane są w trybie ofertowym ( w przypadku Allegro będzie to również tryb licytacyjny – aczkolwiek skutki błędu będą bardzo podobne – o błędach cenowych na Allegro będzie mowa jednak w dalszej części wpisu). Wygląda to tak, iż jedna ze stron umowy sprzedaży (oferent) składa ofertę drugiej stronie (oblatowi), ta z kolei przyjmuje otrzymaną ofertę i w ten sposób dochodzi do zawarcia umowy. W kontekście powyższego, aby ustalić, czy doszło do zawarcia umowy z danym sprzedawcą w pierwszej kolejności musimy zweryfikować, kto jest oferentem, a kto oblatem w danej sytuacji. W poszukiwaniu odpowiedzi w tym zakresie najprościej zajrzeć do regulaminu danego sklepu internetowego lub regulaminu Allegro. Najczęściej regulaminy sklepów zawierają postanowienia typu „informacje umieszczone na stronie sklepu nie stanowią oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego” lub „ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje zamieszczone na stronie sklepu stanowią zaproszenie do zawarcia umowy”. Jeżeli w regulaminie znajdziemy tego typu stwierdzenie, to najczęściej będzie tak, iż to klient będzie oferentem, a zatem zawarcie umowy będzie uzależnione od przyjęcia oferty (zamówienia) przez sprzedawcę.

Podkreślić w tym miejscu jednak należy, iż brak takiego stwierdzenia nie oznacza sam przez się, iż to sprzedawca w danej sytuacji winien być uważany za oferenta. Każdy stan faktyczny należy interpretować odrębnie, a to czy wskazana wyżej klauzula znajdzie się w regulaminie, nie przesądza ostatecznie, czy sprzedawcę możemy uważać za oferenta w rozumieniu kodeksu cywilnego, czy tez nie.

Niemniej jednak w przypadku sklepów internetowych najczęściej będzie tak, iż to kupujący, a nie sprzedawca będzie traktowany jako oferent. W konsekwencji, to od przyjęcia przez sprzedawcę złożonego zamówienia będzie zależało, czy do zawarcia umowy w danym przypadku w ogóle dojdzie. Przeważnie takie przyjęcie oferty przez sprzedawcę następuje automatycznie, niezwłocznie po zakończeniu procedury zamawiania towaru w formie wiadomości email przesłanej na podany przez kupującego adres poczty elektronicznej. Pamiętać jednak należy, iż nie każda przesłana przez sprzedawcę w takiej sytuacji wiadomość będzie stanowiła przyjęcie złożonej przez kupującego oferty.

Aby uznać, iż do zawarcia umowy doszło w chwili otrzymania od sprzedawcy wiadomości potwierdzającej złożone przez nas zamówienie ważne jest, aby w mailu znajdowała się informacja (0świadczenie) o przyjęciu naszego zamówienia do realizacji. Sama informacja potwierdzająca złożenie lub otrzymanie przez sprzedawcę zamówienia nie wystarczy. Jeżeli okaże się, iż przesłana przez sprzedawcę wiadomość nie zawiera informacji o przyjęciu naszej oferty (przyjęciu złożonego zamówienia do realizacji), to sprzedawca ma jeszcze czas na anulowanie zamówienia, a właściwie na jego nieprzyjęcie do realizacji – tym samym umowa sprzedaży nie zostanie zawarta. Odwracając sytuację, można stwierdzić, iż przedsiębiorca wysyłając do nas maila zawierającego oświadczenie o przyjęciu zamówienia do realizacji, przyjmuje naszą ofertę i dochodzi do zawarcia umowy, a proste anulowanie złożonego zamówienia w tym przypadku jest już niedopuszczalne. Na marginesie należy wspomnieć, iż czasami informacja (oświadczenie) o przyjęciu zamówienia do realizacji może się pojawić jeszcze wcześniej – na stronie sklepu internetowego po złożeniu zamówienia. W takim wypadku powyższe uwagi stosuje się odpowiednio.

Kto składa ofertę na Allegro? Pomyłka cenowa na Allegro

W przypadku Allegro sprawa wygląda nieco inaczej, a właściwie prościej gdyż kwestie te reguluje regulamin samej platformy. I tak w zależności od rodzaju transakcji kto inny będzie składał ofertę, a kto inny ją przyjmował. Poniżej przytoczymy odpowiednie zapisy regulaminu Allegro dotyczące dwóch najpopularniejszych rodzajów transakcji:

• 3.2. a) Transakcja licytacyjna, w ramach której Sprzedający poprzez wystawienie Towaru zaprasza do składania ofert celem zawarcia umowy z Użytkownikiem, który zaoferował najwyższą cenę (licytacja); Transakcja ta może być zarówno jednoprzedmiotowa, jak i wieloprzedmiotowa,
• 3.2. c) Transakcja wyłącznie z opcją Kup Teraz, w ramach której Sprzedający wystawia Towar oferując jego sprzedaż po stałej, określonej z góry cenie; Transakcja ta może być zarówno jednoprzedmiotowa, jak i wieloprzedmiotowa,

Jak widzimy w pierwszym przypadku ofertę składa kupujący. Natomiast w drugim oferta jest składana przez sprzedającego. W przypadku sklepu internetowego wiele miejsca poświęcilismy procesowi sprzedaży, tj. treści maili które otrzymuje klient po złożeniu zamówienia. W przypadku sprzedaży na Allegro sprzedawca nie zbyt dużego pola manewru, gdyż kwestie momentu zawarcia umowy sprzedaży również są uregulowane w regulaminie samej platformy. Poniżej zamieszczamy odpowiednie fragmenty regulaminu platformy Allegro w tej kwestii:

• 7.1. Jeżeli w chwili zakończenia Transakcji licytacyjnej ustalony jest, zgodnie z zasadami przewidzianymi w Regulaminie, zwycięzca (lub zwycięzcy – gdy Transakcja jest wieloprzedmiotowa), następuje przybicie poprzez umieszczenie w odpowiednich zakładkach na Kontach Sprzedającego i Kupującego informacji o zakończeniu uzupełnionej o wskazanie zwycięzcy (chwila przybicia). Zakończenie Transakcji ani przybicie nie następują, gdy powyższe informacje wygenerowane zostaną w trakcie lub wskutek awarii lub błędu technicznego. Potwierdzenia o zakończeniu Transakcji wysyłane drogą e-mail (lub opcjonalnie poprzez inne środki komunikacji elektronicznej) mają charakter wyłącznie informacyjny.
• 7.2. Z wyjątkiem przypadków opisanych w art. 7.3. zawarcie umowy pomiędzy Sprzedającym a zwycięzcą licytacji następuje z chwilą przybicia, natomiast umowy pomiędzy Sprzedającym a Kupującym, korzystającym z opcji Kup Teraz, następuje z chwilą potwierdzenia przez Kupującego skorzystania z tej opcji, o czym Sprzedający jest automatycznie powiadamiany. Po zawarciu umowy dalszy tok postępowania kontrahentów wynika z obowiązujących przepisów prawa.

W przypadku zakupu z licytacji (transakcja licytacyjna) umowa sprzedaży zostaje zawarta zatem automatycznie w chwili przybicia. W przypadku zakupu w wyniku skorzystania z opcji Kup teraz umowa sprzedaży dla sprzedawcy również następuje automatycznie – nie ma on już możliwości „odrzucenia” skorzystania z opcji Kup teraz przez kupującego.

W przypadku Allegro zazwyczaj pozostanie zatem sprzedawcy możliwość powołanie się jedynie na błąd, co niestety nie jest dobrą wiadomością. Błąd pozwoli uchylić się sprzedawcy od skutków prawnych zawartej umowy tylko i wyłącznie w przypadku, gdy błąd jego był istotny (błąd uzasadnia przypuszczenie, że sprzedawca nie działając pod wpływem swego błędu i oceniając sprawę rozsądnie, nie sprzedałby danego produktu za wskazaną przy produkcie cenę). Nadto w przypadku odpłatnego nabycia towaru ze sklepu internetowego, sprzedawca będzie musiał wykazać, iż jego błąd w oznaczeniu ceny został wywołany przez kupującego albo że kupujący o błędzie wiedział lub z łatwością mógł błąd ten zauważyć – co jest niezmiernie trudne.

Rada dla sprzedawców – zadbaj o proces sprzedaży i zachowaj szczególną uwagę przy sprzedaży na Allegro, bo od błędu trudno uciec

Podsumowując można stwierdzić, iż sprzedawca internetowy może „anulować” złożone przez nas zamówienie tylko w sytuacji, gdy zawarte na stronie internetowej sklepu informacje nie stanowią oferty, a jedynie zaproszenie do składania ofert. Nadto sprzedawca będzie mógł dokonać tego tylko w momencie, gdy potwierdzając złożenie zamówienia nie oświadczył jednocześnie o przyjęciu naszego zamówienia do realizacji. W przeciwnym bowiem wypadku dojdzie do zawarcia umowy, której realizacji kupujący będzie mógł się domagać. W przypadku sprzedaży na Allegro sprzedawca nie ma wpływu na te kwestie, gdyż moment sprzedaży jest tutaj wskazany w regulaminie platformy i dla sprzedawcy jest on w zasadzie automatyczny. Należy również pamiętać, aby moment sprzedaży uwzględniał również sposoby płatności dostępne w sklepie – w przypadku tzw. szybkich płatności warto aby przed dokonaniem płatności klient miał już tytuł jej dokonania w postaci zawartej umowy sprzedaży.

Oczywiście sprzedawca określając w sposób nieprawidłowy cenę danego produktu może zawsze powołać się na błąd w tym zakresie. Pamiętać jednak należy, iż taki błąd pozwoli uchylić się sprzedawcy od skutków prawnych zawartej umowy tylko i wyłącznie w przypadku, gdy błąd jego był istotny (błąd uzasadnia przypuszczenie, że sprzedawca nie działając pod wpływem swego błędu i oceniając sprawę rozsądnie, nie sprzedałby danego produktu za wskazaną przy produkcie cenę). Nadto w przypadku odpłatnego nabycia towaru ze sklepu internetowego, sprzedawca będzie musiał wykazać, iż jego błąd w oznaczeniu ceny został wywołany przez kupującego albo że kupujący o błędzie wiedział lub z łatwością mógł błąd ten zauważyć – co jest niezmiernie trudne. 

Poniżej przygotowaliśmy dla Sprzedawców bezpłatny wzór pisma – oświadczenie sprzedawcy o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu (pomyłka w cenie)

Zaproszenie do bezpłatnego audytu regulaminu sklepu

Często w regulaminach sklepów internetowych możemy znaleźć zapisy, który mają „chronić” sprzedawcę przed opisaną wyżej sytuacją. Niestety nierzadko kończy się to wytoczeniem przeciwko sprzedawcy pozwu o uznanie takiego postanowienia za niedozwolone i wpisaniem go do rejestru klauzul niedozwolonych UOKiK – przykład poniżej:

Numer wpisu: 2499 Data wyroku: 2011-01-14 „Nailsworld” Sylwia Skurzyńska „Firma zastrzega sobie także prawo do odmowy realizacji zamówienia w szczególnych przypadkach np. gdy na stronie w opisie wkradł się błąd dotyczący pojemności lub ceny”

Aby uniknąć niekorzystnych konsekwencji posiadania klauzul niedozwolonych w regulaminie sklepu (w przypadku jednego pozwu potencjalne koszty to ok. 1500 zł) specjalnie dla Sprzedawców Internetowych przygotowaliśmy propozycję darmowego sprawdzenia regulaminu sklepu internetowego pod kątem klauzul niedozwolonych –bezpłatny audyt regulaminu (kliknij). Dzięki temu szybko dowiesz się, czy Twój regulamin je zawiera i unikniesz dotkliwych kar finansowych.