Po ponad półrocznym okresie obowiązywania nowej ustawy o prawach konsumenta i zmianach w kodeksie cywilnym, nadchodzi czas na poważne kontrole ze strony Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Właśnie dzisiaj zapowiedział, że zamierza sprawdzić czy przedsiębiorcy dostosowali swoją działalność do nowego prawa.
Gruntowne zmiany
Ustawa o prawach konsumenta obowiązuje od prawie samego końca ubiegłego roku, a dokładniej od 25 grudnia 2014. Do najważniejszych zmian z pewnością należy zaliczyć wydłużenie prawa do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość z 10 do 14 dni. Dodatkowo, na sprzedawców zostały nałożone nowe obowiązki informacyjne, których muszą dopełnić jeszcze przed zakończeniem transakcji, a także wymóg uzyskania od konsumenta wyraźnej zgody na wszelkie dodatkowe płatności czy też nowa procedura reklamacji.
Pomimo tego, że wejście w życie nowych przepisów było poprzedzone trwającym sześć miesięcy vacatio legis, tj. czasem przeznaczonym na dostosowanie swojej działalności do nowej ustawy, UOKiK otrzymuje sygnały, że przedsiębiorcy nadal mają problemy z interpretacją przepisów czy tez z wdrożeniem odpowiednich i wymaganych zmian. Te czynniki przesądziły o tym, że UOKiK wraz z początkiem 2016 roku rozpocznie gruntowne kontrole.
Konsumenci się skarżą
Biorąc pod uwagę okres poprzedzający wprowadzenie nowych przepisów, niedawno minął rok od ogłoszenia ustawy oraz pół roku od jej wejścia w życie. Przedsiębiorcy mieli więc bardzo dużo czasu na dostosowanie się do nowych wymagań i na poprawienie swoich regulaminów czy treści informacyjnych w sklepach internetowych. Pomimo tak długiego czasu, UOKiK nieustannie otrzymywał od konsumentów sygnały, które dotyczyły naruszania ich praw. Wychodzi więc na to, że to klienci są bardziej zaznajomieni ze nowymi przepisami niż sami przedsiębiorcy, co na pewno każe się nad tym zastanowić.
Niektóre z sygnałów płynących od konsumentów mówią o niedozwolonych praktykach, których występowanie mogliśmy zanotować jeszcze przed samą zmiana prawa. Są jednak i takie skargi, które dotyczą ewidentnego nie wywiązania się z nowych obowiązków, które zostały nałożone z dniem 25 grudnia 2014 roku.
Najczęstsze z nich to:
- utrudnianie odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość
- nieudzielanie konsumentom informacji o prawie do odstąpienia od umowy
- nieuznawanie oświadczeń o odstąpieniu od umowy
- niezwracanie kosztów dostarczenia przesyłki (nie kosztów odesłania zakupów!)
- niespełnianie obowiązku uzyskania od konsumentów zgody na każdą dodatkową płatność (w telemarketingu) i wymaganie późniejszego kontaktu w celu dezaktywacji dodatkowych usług
- telefoniczny kontakt z konsumentami, którzy nie wyrazili zgody na takie działania, szczególnie w celach marketingu bezpośredniego
UOKiK zapowiada kontrole
Co ciekawe, UOKiK postanowił nawiązać współpracę z organami ścigania. Dotyczy to przede wszystkim nieuczciwych sprzedawców działających w Internecie. Czasem dochodzi do sytuacji, kiedy konsumenci nie otrzymują zamówionych przedmiotów ani zwrotu pieniędzy, nawet pomimo prawidłowego odstąpienia od umowy. W celu przeciwdziałania takim sytuacjom oraz karania nieuczciwych praktyk, UOKiK podejmuje współpracę z organami ściągania w ramach sieci ochrony konsumentów.
W związku ze wszystkimi sygnałami od poszkodowanych konsumentów, na podstawie własnych obserwacji oraz w celach weryfikacyjnych, z początkiem 2016 roku UOKiK rozpocznie procedurę sprawdzania czy wszyscy przedsiębiorcy na pewno dostosowali się do nowych przepisów. Jeżeli UOKiK stwierdzi nieprawidłowości, rozpocznie się postępowanie administracyjne w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
Co grozi przedsiębiorcom, którzy pomimo tak długiego czasu nadal nie dostosują się do obowiązujących przepisów? UOKiK może nakazać zaniechania zabronionych praktyk oraz nałożyć karę do 10 proc. obrotu. Kary są więc podobne do tych, które przyznaje się, jeśli przedsiębiorca posiada klauzule niedozwolone w regulaminach czy umowach z konsumentami.
Karać, ale najpierw pomagać
UOKiK jednak nie należy do bezwzględnych i nie pozostaje bez serca. Oprócz tego, że już teraz, a więc pół roku wcześniej ostrzega o zapowiadanych gruntownych kontrolach, planuje jeszcze ponowne działania edukacyjne dla przedsiębiorców. Uruchomiona została specjalna strona www.prawakonsumenta.uokik.gov.pl, na której znajdują się liczne przykłady ilustrujące poszczególne prawa i obowiązki wynikające z nowej ustawy oraz wszelkiego rodzaju broszury, ulotki, schematy reklamacyjne czy wzory formularzy do pobrania. UOKiK planuje dodatkową pomoc również poprzez współpracę z rzecznikami praw konsumentów, federacją konsumentów czy inspekcję handlową. Dla wszystkich konsumentów, którzy chcieliby uzyskać pomoc, funkcjonuje też specjalny adres mailowy: porady@dlakonsumentow.pl oraz bezpłatna infolinia: 800 889 866.
A czy Wy dostosowaliście swoją działalność do wymagań prawnych? Jeśli nie, macie czas do końca roku. Jeżeli nie jesteście pewni czy regulamin waszego sklepu internetowego nie zawiera niedozwolonych postanowień, których z tygodnia na tydzień tylko przybywa, zawsze możecie wykonać bezpłatny audyt regulaminu pod tym linkiem.
Źródło: https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=11787
